بررسی کتاب تحفۀ حکیم مؤمن، از دیدگاه ادبی و طبی

نویسندگان

نصرالله امامی

داوود سلیمانی مقدم

چکیده

سابقه و هدف: تاکنون تحقیقات زیادی در موضوعات مرتبط با طب سنتی انجام شده است؛ اما  اغلب به صورت کلی بوده و کمتر به جزییات توجه شده است و به نحوۀ بیان، زبان گفتار، چگونگی توصیف جزئیات و دیدگاه های متفاوت پدیدآورندگان آثار توجه نشده است. این مقاله با هدف کمک به افزایش اطلاعات و دانسته های دارویی کهن و معرفی هرچه بهتر آثار طبی به جامعۀ علمی کشور به منظور به کارگیری آن در میان محققان و داروسازان گیاهی ارائه شده و در آن سعی شده است تا حد زیادی ضمن بیان دیدگاه حکیم مؤمن، نحوۀ بیان و استفادۀ او از ابزار زبان برای بیان و توصیف جزئیات گل ها و گیاهان طبی و خاصیت درمانی هر جزء، نشان داده شود. مواد و روش ها: این پژوهش با روش توصیفی و مطالعۀ موردی به بررسی ویژگی های ادبی و علمی کتاب تحفۀ حکیم مؤمن، از کتاب های طبی و دارویی عصر صفویه، تألیف محمد مؤمن بن میرزا محمد زمان حسینی تنکابنی دیلمی پرداخته و امتیازها و ایرادهای کتاب مذکور را بررسی کرده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، علی رغم اینکه تحفه حکیم مؤمن از نظر ویژگی های زبانی و نثر ادبی حایز اهمیت نیست، اما توانسته است  دیدگاه طبیبان قبلی را به چالش کشیده و مورد پذیرش عموم قرار گیرد، او علاوه بر کار طبابت در کار داروسازی، به خصوص ساختن ادویه مرکبه نیز توانا بوده است، و قبل از کتاب او به ادویه مرکبه، چندان توجه نمی شده و می توان گفت که یکی از امتیازهای کتاب، پرداختن به ادویه مرکبه است. بحث و نتیجه گیری: این کتاب از جنبه طبی و گیاهان داروئی، به خصوص توصیف ادویه های مرکبه بسیار با ارزش است و مطالعه آن برای انجام تحقیقات تجربی توصیه می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نوآوری‌ها و مجرّبات حکیم سیّد محمّد مؤمن تنکابنی در کتاب تحفه‌المؤمنین

کتاب "تحفه ‌المؤمنین" دارونامه‌ی جامعی از داروهای مفرد و مرکب است که توسط دانشمندِ حکیم، سیّد محمّد مؤمن تنکابنی از طبیبان بزرگِ شیعه ‌‌مذهب در 1080 هجری قمری تالیف شده است. نسخه‌های خطّی بسیار، چاپ‌های متعدّد و ترجمه‌ی آن به ‌‌‌زبان عربی و ترکی که اندکی پس از نگارش آن صورت گرفت اهمیّت آن‌ را نشان می‌دهد. این کتاب هنوز هم نزد پیروان پزشکی سنّتی اعتبار زیادی دارد. در کتاب تحفه المؤمنین علاوه ‌بر مطالبی ...

متن کامل

سرگیجه از دیدگاه حکیم عقیلی خراسانی شیرازی در کتاب معالجات

محمد عقیلی خراسانی پزشک و حکیم نامدار ایرانی است در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 می زیسته است. ذخائر التراکیب یا قرابادین کبیر، مخزن الأدویه و تذکره اولی النهی، خلاصه الحکمه و معالجات کتابهایی هستند که از عقیلی به جا مانده است. کتاب معالجات عقیلی مجموعه ای است که در آن طبقه بندی جامع بیماریها از دیدگاه طب سنتی ایران به همراه روشهای درمانی مجرب بیان گردیده است. بر این اساس هدف از این مطالعه بررسی...

متن کامل

بررسی بی اشتهایی و اختلالات اشتها از دیدگاه حکیم ارزانی در کتاب میزان الطب

سابقه و هدف: حکیم محمد اکبر ارزانی، از پزشکان و مشاهیر ایرانی قرن 11 و 12 هجری است که به هند مهاجرت کرد. ذخایر برجای‌مانده از او، مشتمل بر کتاب‌های علمی تلخیص طب النبی، طب اکبری، مفرح القلوب، میزان الطب، مجربات اکبری، حدود الامراض، قرابادین قادری و دو مقاله با عنوان طب الهندی و علاج الصبیان است. ارزانی در کتاب میزان الطب، طیف وسیعی از بیماری‌ها و راه درمان آنها را به‌صورتی جامع و در عین حال موج...

متن کامل

سرگیجه از دیدگاه حکیم عقیلی خراسانی شیرازی در کتاب معالجات

محمد عقیلی خراسانی پزشک و حکیم نامدار ایرانی است در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 می زیسته است. ذخائر التراکیب یا قرابادین کبیر، مخزن الأدویه و تذکره اولی النهی، خلاصه الحکمه و معالجات کتابهایی هستند که از عقیلی به جا مانده است. کتاب معالجات عقیلی مجموعه ای است که در آن طبقه بندی جامع بیماریها از دیدگاه طب سنتی ایران به همراه روشهای درمانی مجرب بیان گردیده است. بر این اساس هدف از این مطالعه بررسی...

متن کامل

بررسی بی اشتهایی و اختلالات اشتها از دیدگاه حکیم ارزانی در کتاب میزان الطب

سابقه و هدف: حکیم محمد اکبر ارزانی، از پزشکان و مشاهیر ایرانی قرن 11 و 12 هجری است که به هند مهاجرت کرد. ذخایر برجای مانده از او، مشتمل بر کتاب های علمی تلخیص طب النبی، طب اکبری، مفرح القلوب، میزان الطب، مجربات اکبری، حدود الامراض، قرابادین قادری و دو مقاله با عنوان طب الهندی و علاج الصبیان است. ارزانی در کتاب میزان الطب، طیف وسیعی از بیماری ها و راه درمان آنها را به صورتی جامع و در عین حال موج...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
طب سنتی اسلام و ایران

جلد ۶، شماره ۳، صفحات ۲۶۹-۲۷۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023